محله های قدیمی شهر مشهد (3)

بالا خیابان و پایین خیابان مشهد

تا اوایل سالهای دهه 1300 ش مشهد فقط دارای یک خیابان به صورت چهارباغ از غرب به شرق شهر بود که به فرمان شاه‌عباس بزرگ هم زمان با صحن عتیق صفوی به صورت چهارباغی با چهارردیف از درختان و نهر آبی در وسط احداث شده بود . ضلع غربی آن ، بالا خیابان یا خیابان علیا نامیده می‌شد که از کوچه باغ عنبر فعلی مقابل بانک سپه شروع می‌شد و تا بست بالا خیابان و صحن عتیق صفوی یا صحن انقلاب ادامه داشت و ضلع شرقی آن از بست پایین خیابان به سمت شرق تا محل پنج راه فعلی امتداد داشت و پایان خیابان یا خیابان سفلی می گفتند.این خیابان چهارباغ یا در اصطلاح امروز بلوار سراسری، مشهد را به بخش شمالی شامل محلات نوغان، ملک،باغ‌عنبر،سراب،سرشور،عیدگاه و محله جدیدها تقسیم می‌کرد و محدوده آباد آن کمی پایین‌تر از کوچه باغ‌عنبر شامل محلات سراب‌،چهارباغ،وسرشور بود....ادامه بالا خیابان به سمت دروازه قوچان گذرگاه و معبر بی‌قواره‌ای بود و نهر خیابان از وسط آن می‌گذشت که در دو طرف آن باغات و کاروانسراها بود.باروی شهر و دروازه بالاخیابان بعد از خیابان رضوی‌ها و نرسیده به دروازه قوچان در حوالی مسجد حیدری‌ها قرار داشت.در پایین خیابان و در محل زیرگذر پنج‌راه فعلی شهر تمام می‌شد و تمامی محوطه پنج‌راه و پارک وحدت قبلاً قبرستان و کوره‌های آجر و آهک‌پزی بود که بعدها در سال 1350 به پارک تبدیل گردید در قسمت دیگر محوطه پنج‌راه پایین خیابان نیز مال دارها و دواب بارکش‌ شهری و پشته بته‌فروشان و هیزم‌شکنان اجتماع می کردند.

منبع:تاریخ‌مشهدالرضا،مولف احمدماهوان،چاپ شاهین،مهر83 

ارگ
مرکز حکومت نشین مشهد تا اوائل دوره قاجاریه در چهارباغ بوده و ارگ در آن ازمنه به منزله قلعه نظامی محسوب می‌شده است . از اوائل دوره قاجاریه ، مخصوصاً زمان فتحعلیشاه و حکومت محمدولی میرزا ( درخراسان ) عمارت ارگ بنا شده است . در سال 1293 ق حاجی ظهیرالدوله دارالحکومه عالی در ارگ مشهد مقدس بنا نمود که منظور ظاهراً مرمت عمارت محمد ولی میرزا ، یا بنیان عمارت جدیدی بوده است . قبل از 1307 خورشیدی زمان ایالت قوام السلطنه قسمتی از آن ساختمان شد. صاحب روضه‌الصفای ناصری راجع به ارگ می‌نویسد : ارگ در یک طرف شهر افتاده ، دیوار ارگ میانه مغرب و شمال 400 ذرع ، و تمام اطراف ارگ 1246 ذرع است و 32 برج دارد .

اما اکنون ادامه مطلب...


شهرنگار: کدخدا(سه شنبه 89/3/4 :: ساعت 9:5 صبح)

مساحت محدوده شهر مشهد : 29هزار هکتار

رییس شورای اسلامی شهر مشهد خوستار پیگیری مجدانه مسوولان استانی در خصوص مانع محدود شدن شهر مشهد شد.
به گزارش روابط عمومی و بین الملل شهرداری مشهد، سید محمد طباطبایی، در مراسم افتتاح پروژه نشانه گذاری محدوده شهر مشهد افزود: برای جلوگیری از سوءاستفاده برخی از زمین خواران و متخلفان در واگذاری غیر قانونی اراضی خارج از شهر، به مهاجران و حاشیه نشینان پروژه نشانه گذاری محدوده شهر مشهد اجرا شد.
وی انجام نشانه گذاری های مشخص برای تعیین محدوده شهر مشهد را مهم ارزیابی کرد و افزود: باید سایر ارگان های دولتی با شهرداری برای هر چه بهتر اجرا شدن این پروژه همکاری کنند.

در ادامه مراسم، معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد به مصوبه سال 84 مبنی بر جلوگیری از پراکندگی زمینهای اطراف شهرها اشاره کرد و گفت: طبق این مصوبه، یکی از وظایف مشخص شده برای شهرداریها تعیین مرز محدوده و حریم شهرها بود که این امر میتواند یا از طریق احداث نشانه های خاص و یا در نظر گرفتن عوارض زمین به عنوان محدوده و حریم انجام شود.
محمد هادی جاوید اظهار داشت: 96 نقطه به عنوان محدوده و 60 نقطه نیز به عنوان حریم شهر مشهد را، سازمان مسکن و شهرسازی به شهرداری ابلاغ کرد که بر آن اساس نسبت به احداث نشانه های آن اقدام شود.
وی طول خط محدوده شهر مشهد را 91 کیلومتر و مساحت آن را حدود 29 هزار هکتار ذکر کرد و افزود: حریم مشهد نیز 115 کیلومتر و مساحت آن 55هزار هکتار میباشد.
گفتنی است: در پایان این مراسم با حضور برخی از مسوولان شهری مشهد نخستین نشانه تعیین مرز محدوده شهر مشهد به صورت نمادین در تقاطع خیابان مهدی و جاده قوچان احداث شد.

سایت شهرداری مشهد

نقشه جامع محلات شهر مشهد تهیه شد<\/h1>

به همت معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری، اولین نقشه جامع شهر مشهد به تفکیک مناطق، نواحی و محلات کلانشهر مشهد تهیه شد.

این نقشه شهری پیرو سیاست‌های کلان شهرداری مشهد در خصوص اداره شهر با محوریت محلات با رویکرد نیل به توسعه اجتماعی که زمینه ساز تفکیک هر منطقه شهرداری به نواحی و محلات می‌باشد، تهیه شده است.

در این نقشه محدوده کلانشهر مشهد تعیین گردیده و همچنین حدود مناطق سیزده‌گانه و نواحی و محلات آنها به تفکیک مشخص شده است.

در این خصوص کریمی -مدیر مناطق شهرداری مشهد- به خبرنگار ما گفت: در حال حاضر مناطق شهرداری مشهد به سمت ناحیه محوری سوق یافته‌اند و در قدم بعدی، تقویت هویت محله های شهری به محوریت مساجد در دستورکاراست که موجب تعامل حسنه هر چه بیشتر میان شهروندان و شهرداری خواهد بود.

گفتنی است براساس کارشناسی انجام شده 140محله در سطح شهر مشهد شناسایی گردیده است.

برای دیدن این نقشه  اینجا را کلیک کنید.

شهرنگار: کدخدا(جمعه 88/2/4 :: ساعت 10:3 صبح)